Nhìn lại chặng đường 12 năm thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, hẳn trong mỗi người dân Hà Tĩnh đều cảm nhận rõ những đổi thay kỳ diệu ngay trong từng gia đình, từng ngõ xóm đến cộng đồng dân cư. Sự đổi thay này được kết tinh từ “ý Đảng hợp lòng dân”, sự chung tay, góp sức của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân; vì mục tiêu “nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân”.

Hà Tĩnh bước vào thực hiện chương trình xây dựng NTM từ một tỉnh có điểm xuất phát thấp. Năm 2010, tiêu chí bình quân mới đạt 3,5 tiêu chí/xã, có 183/235 xã đạt dưới 5 tiêu chí; tỷ lệ hộ nghèo 23,8%; thu nhập bình quân đầu người 8,46 triệu đồng/năm.

Đến nay, Hà Tĩnh có 9/13 huyện, thành phố, thị xã đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM; 173/182 xã đạt chuẩn NTM; 44 xã NTM nâng cao, 3 xã NTM kiểu mẫu. Thu nhập bình quân đầu người đến cuối năm 2021 đạt gần 36,5 triệu đồng.

Người dân cả nước biết thêm về Hà Tĩnh - một địa phương có tinh thần “quyết liệt, bài bản”, với những phong trào hiến đất mở đường, “ngày thứ 7, chủ nhật về xây dựng NTM”…

“Chương trình MTQG xây dựng NTM được cấp ủy, chính quyền Hà Tĩnh xác định rõ ngay từ đầu là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, xuyên suốt, tập trung cao sự lãnh đạo, chỉ đạo, ưu tiên nguồn lực cho xây dựng NTM. Nhờ đó, kết quả đạt được toàn diện, làm thay đổi rõ nét bộ mặt nông thôn, việc thực hiện chương trình ngày càng đi vào chiều sâu” - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đặng Ngọc Sơn khẳng định.

12 năm triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, Hà Tĩnh đã ghi nhiều dấu ấn nổi bật. Người dân cả nước biết thêm về Hà Tĩnh - một địa phương có tinh thần “quyết liệt, bài bản”, với những phong trào hiến đất mở đường, “ngày thứ 7, chủ nhật về xây dựng NTM”…

Hà Tĩnh đã sáng tạo khi thí điểm triển khai, xây dựng tiêu chí 20 - khu dân cư mẫu, vườn mẫu để đánh giá xã đạt chuẩn NTM.

Đặc biệt, năm 2015, Hà Tĩnh đã sáng tạo khi thí điểm triển khai, xây dựng tiêu chí 20 - khu dân cư (KDC) mẫu, vườn mẫu để đánh giá xã đạt chuẩn NTM. Theo đó, KDC mẫu với 10 tiêu chí, tập trung vào phát triển kinh tế, cải tạo cảnh quan, đảm bảo môi trường, giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống; an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội ổn định. Vườn mẫu với 5 tiêu chí, tập trung vào quy hoạch, chỉnh trang nhà cửa, công trình vệ sinh, chuồng trại; thu nhập từ kinh tế vườn, gắn sản xuất với ứng dụng khoa học công nghệ, nông nghiệp hữu cơ, an toàn thực phẩm...

Từ những KDC kiểu mẫu được triển khai thí điểm như: Tân An (Cẩm Bình), Hà Thanh (Tượng Sơn), Châu Nội (Tùng Ảnh), Nam Trà (Hương Trà)... đã tạo thành phong trào, lan tỏa rộng khắp toàn tỉnh, thu hút hàng nghìn đoàn khách trong nước và quốc tế đến tham quan, học tập. Đặc biệt, KDC kiểu mẫu, vườn mẫu mang lại hiệu quả cao hơn, hài hòa hơn về KT-XH, môi trường, góp phần nâng cao chất lượng NTM bền vững.

Từ những KDC kiểu mẫu được triển khai thí điểm đã tạo thành phong trào, lan tỏa rộng khắp toàn tỉnh, thu hút hàng nghìn đoàn khách trong nước và quốc tế đến tham quan, học tập.

Tại hội nghị toàn quốc triển khai xây dựng KDC kiểu mẫu, vườn mẫu (năm 2018), nguyên Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh: “Hà Tĩnh đã có cách làm sáng tạo đó là tiêu chí 20 - KDC kiểu mẫu, vườn mẫu. Tiêu chí 20 được triển khai đã thực sự tạo ra những miền quê trù phú, thanh bình, thực sự đáng sống, tạo sự hài lòng cao trong mỗi người dân. Đây là mô hình tốt, cách làm hay cần được phổ biến, nhân rộng trên toàn quốc”.

Làng quê Hà Tĩnh sau công cuộc kiến thiết xây dựng NTM đã có nhiều vùng “về làng ngỡ phố”. Những con đường, ngõ xóm lầy lội bùn đất năm nào nay đã được bê tông hóa hoặc thảm nhựa phẳng lỳ, với hệ thống mương thoát nước đạt chuẩn. Cơ sở vật chất văn hóa, trường học, trạm y tế… được đầu tư xây dựng đã làm thay đổi diện mạo, đời sống văn hóa tinh thần vùng nông thôn.

Những mô hình kinh tế trang trại, gia trại, chăn nuôi quy mô lớn, doanh thu trên 1 tỷ đồng ngày càng nhiều, đã phá vỡ tư duy “manh mún, nhỏ lẻ” từ nhiều đời nay của nông dân Hà Tĩnh.

Phát triển sản xuất để nâng cao thu nhập cho người dân là một trong những mục tiêu cốt lõi trong xây dựng NTM. Trong hành trình này, người dân Hà Tĩnh đã được “tiếp sức” bằng các cơ chế, chính sách có hiệu quả của Nhà nước, chính quyền các cấp. Chủ trương cơ cấu lại ngành nông nghiệp sớm được tỉnh quan tâm, quyết liệt triển khai thực hiện ngay khi bước vào thực hiện chương trình.

Đến nay, toàn tỉnh có hàng nghìn mô hình sản xuất cho thu nhập trên 300 triệu đồng/năm. Những mô hình kinh tế trang trại, gia trại, chăn nuôi quy mô lớn, doanh thu trên 1 tỷ đồng ngày càng nhiều, đã phá vỡ tư duy “manh mún, nhỏ lẻ” từ nhiều đời nay của nông dân Hà Tĩnh.

Phấn đấu đạt chuẩn tỉnh NTM giai đoạn 2021-2025

Hà Tĩnh quyết tâm thực hiện mục tiêu xây dựng tỉnh đạt chuẩn NTM, giai đoạn 2021-2025. Ảnh: Nguyễn Thanh Hải

Thực tiễn 12 năm thực hiện xây dựng NTM đã mang lại cho Hà Tĩnh nhiều kết quả quan trọng, làm thay đổi rõ nét bộ mặt nông thôn và những bài học kinh nghiệm quý trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện.

Đặc biệt, người dân đã có sự thay đổi lớn, nhận thức đầy đủ hơn về kinh tế thị trường, về văn hóa cộng đồng; phát huy cao vai trò chủ thể của mình, tự giác, chủ động trong tổ chức thực hiện. Đây chính là cơ sở, tiền đề quan trọng để Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án “Thí điểm xây dựng tỉnh Hà Tĩnh đạt chuẩn NTM, giai đoạn 2021-2025”.

Chủ tịch UBND tỉnh Võ Trọng Hải cùng lãnh đạo một số sở, ngành kiểm tra cửa hàng giới thiệu và bán sản phẩm OCOP tại Hương Sơn

Để cụ thể hóa mục tiêu tỉnh NTM theo lộ trình đề ra, ngày 15/7/2021, BCH Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TU về tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đề án “Thí điểm xây dựng tỉnh Hà Tĩnh đạt chuẩn NTM, giai đoạn 2021-2025”; UBND tỉnh phát động phong trào thi đua “Cả tỉnh chung sức xây dựng tỉnh Hà Tĩnh đạt chuẩn NTM” giai đoạn 2021-2025. Cùng đó, HĐND tỉnh đã ban hành các nghị quyết về cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ trong sản xuất, xây dựng hạ tầng… tạo động lực để người dân và các địa phương hoàn thành các tiêu chí tỉnh NTM.

Phong trào thi đua được triển khai sâu rộng từ tỉnh đến cơ sở với phương châm “phát huy nội lực là chính”, huy động sức mạnh tổng hợp trong Nhân dân phù hợp với sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền và thực tiễn ở địa phương, cơ sở; phát huy sáng kiến, sáng tạo của các tầng lớp nhân dân.

Trong sản xuất nông nghiệp, Hà Tĩnh xác định chuyển đổi mạnh mẽ về cơ cấu mùa vụ, giống; trồng mới, chăm sóc, khai thác cây ăn quả có múi ổn định, bền vững đi đôi với bảo tồn nguồn gen các giống cam, bưởi đặc sản.

Từ những cách làm “linh hoạt, quyết liệt”, trong năm 2021 (năm đầu thực hiện đề án tỉnh NTM), Hà Tĩnh đã có thêm 3 huyện (Vũ Quang, Cẩm Xuyên, Hương Sơn) được Thủ tướng Chính phủ công nhận huyện đạt chuẩn NTM, nâng tổng số đơn vị cấp huyện đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM toàn tỉnh lên 9/13.

Chủ tịch UBND tỉnh Võ Trọng Hải - Trưởng ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh Hà Tĩnh cho biết: “Trên cơ sở những kết quả đạt được và bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn, Hà Tĩnh quán triệt, xác định rõ quan điểm: Xây dựng tỉnh đạt chuẩn NTM là nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt của cả hệ thống chính trị, từ tỉnh đến cơ sở. Xác định xây dựng NTM là quá trình liên tục, không ngừng nghỉ và phải có tính bền vững. Tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện nhưng phải đảm bảo chất lượng, bền vững, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, không được đốt cháy giai đoạn, làm hình thức, làm tắt, không thực chất. Mỗi ngành, địa phương cần có giải pháp, cách làm quyết liệt, có hiệu quả, vừa phát huy hết nội lực, sức dân nhưng cũng phải chú trọng thu hút đầu tư, phát triển KT-XH của địa phương”.

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh trao bằng công nhận xã đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu năm 2021 cho đại diện các xã.

Hà Tĩnh tập trung chuyển trọng tâm xây dựng NTM từ chiều rộng sang chiều sâu; từ mục tiêu về lượng sang nâng cao chất lượng; gắn kết chặt chẽ giữa phát triển nông nghiệp với kinh tế nông thôn và dịch vụ - thương mại, giữa nông nghiệp với công nghiệp; kết nối không gian phát triển giữa nông thôn với đô thị, đô thị kết nối với nông thôn.

Bên cạnh đó, tiếp tục chỉ đạo các xã đã đạt chuẩn duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí, luôn cập nhật và thực hiện theo chuẩn mới, hướng tới NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Hà Tĩnh quyết tâm phấn đấu tỉnh đạt chuẩn NTM trong giai đoạn 2021-2025.